دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

 آمار

تعداد نشریات7
تعداد شماره‌ها102
تعداد مقالات1,142
تعداد مشاهده مقاله1,049,162
تعداد دریافت فایل اصل مقاله868,599
شمخی, مینا, باجی, نصره, منصورزاده, عصمت. (1396). «نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین». , 4(7), 102-71.
مینا شمخی; نصره باجی; عصمت منصورزاده. "«نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین»". , 4, 7, 1396, 102-71.
شمخی, مینا, باجی, نصره, منصورزاده, عصمت. (1396). '«نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین»', , 4(7), pp. 102-71.
شمخی, مینا, باجی, نصره, منصورزاده, عصمت. «نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین». , 1396; 4(7): 102-71.

«نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین»

تفسیر پژوهی
مقاله 3، دوره 4، شماره 7، تیر 1396، صفحه 102-71    اصل مقاله (3.99 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
مینا شمخی* 1؛ نصره باجی2؛ عصمت منصورزاده2
1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز
2کارشناسی ارشد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
در بسیاری از تفاسیر، به خصوص تفاسیر روایی، روایات فراوانی در زمینه‌ی تاریخ و سرگذشت پیامبران پیشین و نیز اعتقادات و معارف دینی نقل شده که منشأ بسیاری از آنها خرافات و داستان‌های ساختگی اهل کتاب است. که به این روایات اسرائیلیات گفته می‌شود. بسیاری از مفسّران، بدون نقد این روایات، به نقل آنها پرداخته‌اند. در سده‌ی اخیر، رویکردی نقّادانه به این روایات در میان مفسّران و اهل تحقیق صورت گرفته است. یکی از تفاسیر شیعه درآن روایات اسرائیلی به چشم می‌خورد، تفسیر «منهج الصادقین فی إلزام المخالفین» است که بوسیلۀ ملا فتح الله کاشانی به تحریر در آمده است. مفسرگاهی، این روایات را به منظور نقد بیان کرده است. ولی در برخی موارد، مخصوصا در داستان‌های انبیاء مانند: ایوب(ع)، ادریس(ع)، عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) روایات اسرائیلی را بدون هیچ نقدی آورده است. این روایات علاوه براشکال سندی، از نظر محتوایی نیز مخدوش بوده و با نص صریح قرآن، احادیث معصومین(ع)، عقل و علم در تعارض هستند. در این مقاله، که به روش توصیفی و شیوه کتابخانه‌ای و تجزیه و تحلیل و تبیین داده‌هاست، ابتدا آیاتی را که در تفسیر آنها از این قصص خرافی و روایات اسرائیلی استفاده شده، مشخص گردیده و پس از دسته-بندی این روایات به بررسی و نقد متنی و سندی آنها پرداخته شده است.
کلیدواژه‌ها
منهج الصادقین؛ ادریس؛ عیسی؛ محمد(ص)؛ اسرائیلیات
مراجع
  1. قرآن کریم؛ ترجمه، الهی قمشه­ای.
  2. کتاب مقدس؛ ترجمه فارسی(ترجمه قدیمی)، (200م)، چاپ سوم، انگلستان: انتشارات ایلام.
  3. ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی؛ (1412ق)، زاد المسیر فی علم التفسیر، تحقیق عبدالرزاق المهدی، بیروت: دارالکتاب العربی.
  4. ابن حبان، محمد بن حبان؛ (1418ق)، صحیح ابن حبان، بیروت: مؤسسةالرسائل.
  5. ابن حجرعسقلانی، احمد بن علی؛ (1415ق)، تقریب التهذیب، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، چاپ دوم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  6. ابن حنبل، احمد؛ (بی‌تا)،  المسند، بیروت: دارالکتب الاسلامی و دارالصادر.
  7. ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد؛ (1971م)، التاریخ ابن خلدون، چاپ سوم، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  8. ابن عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب؛ (1412ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق محمد عبدالسلام عبد الشافی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  9. ابن هشام، محمد بن مکرم؛ (1383ق)، سیرة النبی(ص)معروف به سیره ابن هشام، تحقیق محی الدین عبدالحمید، بی‌جا: مکتبة محمد علی صبیح و أولاده.
  10.  ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر؛ (1419ق)، تفسیرالقرآن العظیم، تحقیق محمد حسین شمس الدین، چاپ اول، بیروت:  دارالکتب العلمیه.
  11. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی؛ (1408ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق محمد جعفر یاحقی و محمد مهدی ناصح، مشهد: بنیادپژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی.
  12. ابوریه، سعد یوسف محمود؛ (بی‌تا)، الإسرائیلیات و الموضوعات فی کتب التفاسیرقدیما و حدیثا، قاهره: مکتبة التوفیقیة.
  13. اسلامی، محمد جعفر؛ (1383ش)، شأن نزول آیات، چاپ اول، تهران: نشر نی.
  14. آلوسی، سید محمود؛ (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق عبدالباری عطیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  15. ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم و منهجهم؛ (1414ق)، تهران: موسسه الطباعه و النشر وزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی.
  16. بخاری، محمد بن اسماعیل بن ابراهیم؛ (1404ق)، صحیح البخاری، بیروت: دارالفکر.
  17. بغوی، حسین بن مسعودء؛ (1420ق)، معالم التنزیل فی التفسیرالقرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربیه.
  18. بلخی، مقاتل بن سلیمان؛ (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق عبدالله محمود شحاته، بیروت: دارالتراث العرب.
  19. بیومی مهران، محمد؛ (1383ش)، سید محمد راستگو، بررسی تاریخی قصص قرآن، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  20. بیهقی، احمد بن حسین؛ (بی‌تا)، السنن الکبری، بیروت: دارالفکر.
  21. پورجوادی، نصرالله؛ (1369ش)، مجموعه آثارابوعبدالرحمن سلمی، تهران: مرکز دانشگاهی.
  22. توئین بی، آرنولد؛ (1366ش)، تاریخ تمدن، ترجمه یعقوب آژند، تهران: انتشارات مولی.
  23. ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم؛ (1422ق)، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، تحقیق امام ابی محمد بن عاشور،  بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  24. جمعی از مستشرقان؛ (بی‌تا)، دایرة المعارف الاسلامیة، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  25. حاکم نیشابوری، محمد عبدالله؛ (1406ق)، المستدرک علی صحیحین، تحقیق یوسف مرعشی، بیروت: دارالمعرفة.
  26. حسینی همدانی، سید محمد حسین؛ (1404ق)، انوار درخشان، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران: کتابفروشی لطفی.
  27. حقی بروسوی، اسماعیل؛ (بی‌تا)، روح البیان، بیروت: دارالفکر.
  28. خادم پیر، علی، روش شناسی تفسیر منهج الصادقین فی الزم المخالفین، پاییز و زمستان 1383، مجله حدیث اندیشه، شماره 11و12.
  29. رشید رضا، محمد؛ (بی‌تا)، تفسیر تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، بیروت: دارالمعرفه.
  30. زمخشری، محمود؛ (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، چاپ سوم، بیروت: دارالکتب العربی.
  31. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر؛ (1404ق)، الدرالمنثورفی التفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی.
  32. شاذلی، سیدبن قطب بن ابراهیم؛ (1412ق)، فی ظلال القرآن، چاپ هفدهم، بیروت: دار الشروق.
  33. طباطبایی، سیدمحمد حسین؛ (1374ش)، المیزان فی التفسیرقرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه.
  34. طبرانی، سلیمان بن احمد؛ (بی‌تا)، الاوائل، بیروت: دارالجلیل.
  35. طبرسی، فضل بن حسن؛ (1360ش)، مجمع البیان فی التفسیرالقرآن، مترجمان، تهران: انتشارات فراهانی.
  36. طبری، محمد بن جریر؛ (بی‌تا)، تاریخ طبری، نخبه من علماء الاجلاء،  بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  37. _____________؛ (1356ش)، تفسیرطبری، مترجمان، چاپ دوم، تهران: انتشارات توس.
  38. طوسی، محمد بن حسن؛ (بی‌تا)، التبیان فی التفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  39. عاملی، عبدالحسین شرف الدین؛ (1372ش)، ابوهریره واحادیث ساختگی، ترجمه نجفعلی میرزایی، قم:  انتشارات هجرت.
  40. فخرالدین رازی؛ (1420ق)، ابوعبدلله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، چاپ سوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  41. فضل الله، سید محمد حسین؛ (1419ق)، تفسیر من وحی القرآن، چاپ دوم، بیروت: دارالملاک للطباعة والنشر.
  42. فیض کاشانی، ملا محسن؛ (1415ق)، تفسیرالصافی، تحقیق حسین اعلمی، چاپ دوم، تهران: انتشارات الصدر.
  43. قاسمی، حمید محمد؛ (1383ش)، اسرائیلیات و تاثیر آن بر داستان های انبیاء در تفاسیر قرآن، چاپ دوم، تهران: سروش.
  44. قرطبی، محمد بن احمد؛ (1405ق)، الجامع لاحکام القرآن(تفسیر قرطبی)، تحقیق ابراهیم اطفیش، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
  45. قمی، علی بن ابراهیم؛ (1367ش)، تفسیر القمی، تحقیق سید طیب موسوی جزایری، چاپ چهارم، قم: دارالکتب.
  46. کاشانی، ملا فتح‌الله؛ (1336ش)، منهج الصادقین فی إلزم المخالفین، تهران: کتاب فروشی محمد حسن علمی.
  47. مجلسی، محمدباقر؛ (1403ق)، بحارالانوارالجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، الطبعة الثانیة، بیروت: مؤسسة الوفاء.
  48. مسلم، بن الحجاج القشیری؛ (1392ق)، صحیح مسلم، الطبعة الثانیة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  49. مصطفوی، حسن؛ (1380ش)، تفسیرروشن، تهران: مرکز نشر کتاب.
  50. معروف حسنی، هاشم؛ (1390ق)، دراسات فی الحدیث والمحدثین، چاپ دوم، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  51. مکارم شیرازی، ناصر، و همکاران؛ (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: الدار الکتب الاسلامیه.
  52. نسائی، احمد بن شعیب؛ (1411ق)، السنن الکبری، تحقیق عبدالغفار سلیمان بناداری و سید کسروی، بیروت: دارالکتب.
  53. واحدی، علی بن محمد؛ (1411ق)، أسباب نزول القرآن، تحقیق بسیونی زغلول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  54. هاکس، جمیز؛ (1349ش)، قاموس کتاب مقدس، چاپ دوم، تهران: کتابخانه طهوری.
  55. هیثمی، علی بن ابی بکر؛ (1402ق)، مجمع الزوائدو منبع الفوائد، بیروت: منشورات دارالکتاب العربی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,668
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 933


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب