آمار
| تعداد نشریات | 6 |
| تعداد شمارهها | 121 |
| تعداد مقالات | 1,448 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,555,684 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,459,768 |
بازخوانی محدوده فقهی راهکار سوم آیه نشوز در صورت نشوز زن | ||
| تفسیر پژوهی اثری | ||
| دوره 10، شماره 20، اسفند 1402، صفحه 117-148 اصل مقاله (443.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22049/quran.2023.14613 | ||
| نویسنده | ||
| حسین بهرامی اقدم* | ||
| سطح چهار فقه و اصول حوزه علمیه قم. قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مسائل مطرح در مورد همسر، حکمِ زدن او از طرف شوهر در جریان نشوز او، به جهت تأدیب او در راستای اعمال قوامیت مرد است. قریب به اتفاق، صاحب نظران برآناند که مرد، بر اساس راهکار سوم آیه نشوز، حق زدن او را دارد، ولی کیفیت ضرب او در فتاوای فقیهان مقید است به «رفیق» بودن، دیه آور نبودن، خون آلود نساختن، فاسد نکردن پوست و گوشت، شکسته نشدن استخوان و «عدم تبریح». تحقیق حاضر میکوشد، با بررسی ادله دیدگاه های پیشگفته، با سنجه فهم عرف از ضرب با لحاظ جنبه بازدارندگی و اصلاح گری آن به داوری بنشیند. به باور نویسنده شرایط تقیید ضرب در آیه محقق نیست و قیود گفته شده نیز اگر بر اساس ارائه تفسیر از ضرب «غیر مبرح» در اخبار باشد، علاوه بر عدم اعتبار آن اخبار، تمام نیست. از طرف دیگر ملاحظه سیره عقلا در فلسفه تأدیب اصلاحی و حد و مرز آن و انصراف این آیه در محدوده ارتکازات عقلایی، دلیل بر جواز این ضرب در همان محدوده عقلایی است و دلیل دیه و ضمان نیز صلاحیت تخصیص را ندارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| نشوز؛ تنبیه بدنی زن؛ تبریح؛ ضرب غیر مبرح؛ آیه نشوز | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن اثیر، مبارک بن محمد جزرى(بیتا). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم: مؤسسة مطبوعاتى اسماعیلیان.
ابن ادریس، محمد بن منصور حلی(1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ابن براج، قاضى عبدالعزیز(1406ق). المهذب، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ابن حمدون، محمد بن الحسن(1996م). التذکرة الحمدونیة، المحقق: احسان عباس- بکر عباس، بیروت: دار صاد، بیروت.
ابن زهره، حمزة بن على حلبی(1407ق). غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسة امام صادق (ع).
ابن شعبة، حسن بن على حرانى(1404ق). تحف العقول عن آل الرسول (ص)، قم: جماعة المدرسین.
ابن هشام، عبدالملک بصری (بیتا). السیرة النبویة، بیروت: دار المعرفة، بیروت.
ابوحیان، محمد بن یوسف اندلسی(1422ق). تفسیر البحر المحیط، بیروت: دارالکتب العلمیة، بیروت.
أبی الفرج اصفهانی، علی بن حسین(بیتا). الأغانی، تحقیق: سمیر جابر، بیروت: دارالفکر.
امامی، مسعود(۱۳۸۸). آیهی تنبیه بدنی زنان، نشریهی طهورا، ۱۴، 75-۱۰۰.
بحرانى، یوسف بن احمد(1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
بحرانى آلعصفور، حسین بن محمد(بیتا). الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، قم: مجمع البحوث العلمیة.
بکری، عبدالله بن عبدالعزیز (1417ق). اللآلی فی شرح أمالی القالی، تحقیق: عبدالعزیز المیمنی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
خمینى، سید روح اللّه موسوى (بیتا). تحریرالوسیلة، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
خوانسارى، سید احمد بن یوسف(1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسهی اسماعیلیان.
راوندى، قطب الدین سعید بن عبداللّه (1405ق). فقه القرآن، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
رضوی، منسوب به امام رضا(1406ق). على بن موسى علیهما السلام، الفقه- فقه الرضا، مشهد: مؤسسهی آلالبیت (ع).
روحانى، سید صادق حسینى(1412ق). فقه الصادق (ع)، قم: دار الکتاب- مدرسهی امام صادق (ع).
زنجانى، سید موسى شبیرى(1419ق). کتاب نکاح، قم: مؤسسه پژوهشى راىپرداز.
سبحانى، جعفر(1423ق). الإنصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، قم: مؤسسه امام صادق (ع).
سبزوارى، سید عبد الأعلى (1413ق). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم: مؤسسه المنار.
شهیدثانى، زین الدین بن علی(1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسهی المعارف الإسلامیة.
صدوق، محمّد بن على بن بابویه(1415ق). المقنع، قم: مؤسسه امام هادى (ع).
ــــــــــــــــــــــــــ (1413ق). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
طباطبایى، سید على بن محمد(1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم: مؤسسة آل البیت (ع).
طبرسی، فضل بن حسن(1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القران، بیروت: منشورات مؤسسهی الأعلمی للمطبوعات.
طبری، محمد بن جریر(بیتا). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیجا: دار هجر.
طوسى، محمد بن حسن(1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
ــــــــــــــــــ (1407ق). الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ــــــــــــــــــ (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: احیاء التراث العربی.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1412ق). منتهى المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
ــــــــــــــــــ (1420ق). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة، قم: مؤسسه امام صادق (ع).
فاضل لنکرانى، و موحدی، محمد (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة- النکاح، قم: مرکز فقهى ائمهی اطهار (ع).
فاضل هندى، محمد بن حسن(1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
فاضل مقداد، مقداد بن عبداللّه سیورى(1425ق). کنز العرفان فی فقه القرآن، قم: انتشارات مرتضوى.
فراهیدی، خلیل بن أحمد(بیتا). العین، تحقیق د.مهدی المخزومی ود.إبراهیم السامرائی، بیجا: دار و مکتبة الهلال.
فیض کاشانى، محمد محسن ابن شاه مرتضى(1418ق). النخبة فی الحکمة العملیة و الأحکام الشرعیة، تهران: سازمان تبلیغات اسلامى.
ـــــــــــــــــــ (بیتا). مفاتیح الشرائع، قم: انتشارات کتابخانة آیت الله مرعشى نجفى.
قمّی، علی بن ابراهیم(1387ق). تفسیر قمی، مطبیة النجف: منشورات مکتبة الهدى.
قمّى سبزواری، على بن محمد(1421ق). جامع الخلاف و الوفاق بین الإمامیة و بین أئمة الحجاز و العراق، قم: زمینه سازان ظهور امام عصر (ع).
قمّى طباطبایى، سید تقى(1426ق). مبانی منهاج الصالحین، قم: منشورات قلم الشرق.
کان دهلوی، محمد یوسف بن محمد إلیاس(1420ق). حیاةالصحابة، تحقیق: دکتر بشار عوّاد معروف، بیروت: مؤسسة الرسالة للطباعة والنشر والتوزیع.
گلایری، علی(۱۳۸۲). اسلام و مسألة ضرب زن، رواق اندیشه، (۲۷)، 125 -136.
گلپایگانى، سید محمدرضا موسوی(1409ق). مجمع المسائل، قم: دار القرآن الکریم.
مدنى، حاج آقارضا کاشانى(1408ق). کتاب الدیات، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
معرفت، محمدهادی(1428ق). التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسه فرهنگى تمهید.
مکارم ناصر شیرازی(1379ش). الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسهی علی بن ابی طالب (ع).
مفید، محمّد بن محمد عکبرى(1413ق). المقنعة، قم: کنگرهی جهانى هزاره شیخ مفید.
نجفى، محمدحسن(1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، قم: دار إحیاء التراث العربی.
هاشم پورملا، سیدابراهیم، و جلالی حسن(۱۳۹۴). فقه ومبانی حقوق اسلامی، بررسی فقهی تنبیه بدنی زوجه، (۱)، 45-61.
http://www.pasokhgoo.ir/node/587
http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&catid=22948&mid=246917 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 361 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 254 |
||