
تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 116 |
تعداد مقالات | 1,333 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,336,433 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,268,841 |
بررسی پیشینه استشهادات به آیۀ ابتلای ابراهیم(ع) در مسئلۀ امامت | ||
تفسیر پژوهی اثری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22049/quran.2025.29636.1441 | ||
نویسنده | ||
کاظم استادی* | ||
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث؛ نسخه پژوه و پژوهشگر مطالعات اسلامی. قم، ایران | ||
چکیده | ||
برای اثبات و استدلال در مسئلۀ امامت و جانشینی پیامبر(ص)، به دلایل کلامی ـ تاریخی، و نیز برخی از آیات قرآن کریم استشهاد میشود؛ یکی از مهمترین آیات استدلالشده پیرامون این مسئله در دورۀ معاصر، استناد به آیۀ ابتلای حضرت ابراهیم(ع) است. همچنین، با بررسی نوشتههای کوتاه یا مقالات مستقل پیرامون این آیه، مشخص میشود که مجموع نکات و برداشتهای برخی از اندیشمندان شیعی معاصر از این آیه، حدود چهارده گزاره کلامی است. البته تفاسیر و تأویلهای این آیه، منجر به مناقشات متعددی نیز شده است. بنابراین، مهم است که قبل از نقد و بررسی دلالت آیۀ ابتلای ابراهیم(ع) در مسائل امامت، مسائلی همچون «سیر تاریخی استشهادات به آیۀ ابتلاء» مشخص گردند، تا دانسته شود که اولین استشهادات به این آیه در مسئلۀ امامت، در کدام یک از منابع شیعی و در چه قرنی رخ داده و سابقه این استدلالها چگونه هستند؟ در پژوهش حاضر به روش بررسی کتابخانهای، منابع مختلف شیعی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که استناد به آیۀ ابتلای حضرت ابراهیم(ع) برای اثبات مسئلۀ امامت، وضعیتی «پسینی» و جدید دارد؛ به این معنی که با گذشت زمان و ظهور مجادلات فرقهای و مذهبی اسلامی شیعه و عامه در قرون میانی و متأخر، استشهادات به این آیه برای مسئلۀ امامت، شکل گرفته و برجسته شده است. به عبارت دیگر، علما و اندیشمندانِ شیعه قرون نخستین، برداشتها و تأویلات امامتیِ خاصی از آیۀ ابتلاء نداشتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
آیۀ امامت؛ امامت در قرآن؛ نبوت و خلافت؛ کلام امامیه؛ جانشینی پیامبر(ص) | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 46 |