تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 108 |
تعداد مقالات | 1,228 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,146,425 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,004,980 |
بررسی جنبههای معناشناسی مادّه «رغب» در قرآن کریم | ||
تفسیر پژوهی | ||
مقاله 5، دوره 2، شماره 3، خرداد 1394، صفحه 161-139 اصل مقاله (2.48 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمدصالح شریف عسکری* 1؛ مهدی شفائی* 2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی | ||
2دکترای زبان و ادبیات عربی؛ مدرس دانشگاه فرهنگیان – پردیس علامه امینی تبریز | ||
چکیده | ||
قرآن کریم مجموعهای از مهمترین عناصر محتوایی، بیانی و بلاغی را شامل میشود که علاوه بر دستورات گوناگون و حیات بخش برای زندگی انسانها، مجموعهای چندبُعدی از علوم گوناگون عقلی و نَقلی را عرضه کرده است؛ در میان این دانشها، علوم بلاغی و لغوی جایگاه ممتازی دارند؛ چراکه از یکسو باعث فهم صحیحتر و رَساتر کلام خداوند میشوند و از سوی دیگر بر جنبهی اعجازآمیز بلاغت و بیان وحی الهی ـ در مقارنه و معارضه با سایر سخنان ـ تأکید میکنند. مقالهی حاضر، در راستای بررسی وجوه گوناگون معناشناسیِ واژگان قرآن، تحقیقی است در جهت توجّه و شناخت خصایص مختلف بیانی و محتوایی مادّهی «رغب» در قرآن کریم با تکیه بر دیدگاههای تفسیری شیعه. نگارنده، در پژوهش حاضر، وجوه مختلف لُغوی و معنا شناسی واژه «رغب» را بررسی کرده، و در این مسیر، از مهمترین معاجم و کتب حوزهی لغت و معنا از متقدّمان و متأخّران بهره برده است؛ «رغب» از اصول قرآنی میباشد؛ و مجموعاً در قرآن کریم هفت لفظ از این مادّه، در هشت آیه (سه آیه از سُوَر مکّی و پنج آیه از سُوَر مدنی) ذکر شده است؛ این مادّه به معنی نوعی از انواع حُبّ است که بر معنای شدّت اراده و میل و مقتضای حرص نسبت به چیزی دلالت میکند؛ همچنین مشخّص گردید اگر «رغب» به همراه «عن» بیاید ـ چنانکه در سوره مریم آیه 46 آمده است ـ معنـای نقیضـی «روی بـرگـردانیـد و اِعـراض کرد» میدهد. نتایج پژوهش حاضر، نشانگر آن است که: در قرآن کریم، یا استناد بر کتب تفسیری شیعه، ساختار و محتوای آیات، پیوند مستحکمی با رویکردهای معناشناسی دارد چنانکه در مادّه رغب نیز بنا به فراخور بحث، معانی مختلفی اراده شده است، بر همین اساس، در منظومه معناییِ این واژه در آیات، میتوان به دریافتهایی همچون «خواستن»، «امیدوار بودن»، «پناه بُردن»، «روی نمودن و متوجّه شدن»، «میل داشتن و آرزو نمودن» اشاره کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
قرآن کریم؛ مادّه «رغب»؛ معناشناسی؛ تفسیر؛ انواع حُبّ | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,705 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,786 |