تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 108 |
تعداد مقالات | 1,228 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,146,428 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,004,983 |
سیرتاریخی، منابع و شیوههای متقدمان در تفسیر لغوی | ||
تفسیر پژوهی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 4، مهر 1394، صفحه 78-46 اصل مقاله (3.14 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
مینا شمخی* | ||
استادیار دانشگاه شهیدچمران اهواز | ||
چکیده | ||
تفسیر لغوی، شیوهای است که مفسر، لغات و واژگان آیات قرآن کریم را از زوایای گوناگون، مورد بررسی قرار داده و در برداشتهای تفسیری خود، مفردات الفاظ قرآن و معانی گوناگون هر لغت، ریشه و اصل هر لفظ و نیز ترکیب جملهها را محور استناد قرار میدهد. شکی نیست پیامبر (ص) طبق سنت الهی، روش خاصی را برای فهمانیدن مقاصدش اختراع نکرده است و با قومش با همان طریقة مأنوس تفهیم و تکلم که بر ایشان شناخته شده بود، سخن گفته است؛ ولی همهی عربزبانان زمان نزول، از معانی مختلف همهی واژگان قرآن آگاه نبودند و در مواردی که برای فهم الفاظ و عبارات قرآن دچار اشکال میشدند، نیازمند تحقیق و تفحص از مفاد واژگان از محضر پیامبراکرم (ص) میشدند. بنابراین لغت، از همان ابتدای نزول قرآن تاکنون، اساس در شناخت دلالتهای واژگان قرآنی و آگاهی به راز اعجاز ترکیب قرآنی است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان قرآن؛ پیامبراکرم (ص)؛ تفسیر لغوی؛ زبان عرب؛ متقدمان | ||
مراجع | ||
قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، بیتا، تهران، دارالقرآن الکریم.
ابن تیمیه، احمد، (1423ق)، مقدمة فی اصول التفسیر، الطبعة الاولی، ریاض، دارالمؤید.
ابن جزی الکلبی، محمدبن احمد، ( 1393ق)، التسهیل لعلوم التنزیل، نشردارالکتاب، چاپ دوم.
ابن جنی، (1406ق)، الخصائص، تحقیق محمدعلی النجار، نشرالهیئۀ المصریۀ العامۀ للکتاب، چاپ سوم.
ابن حجرعسقلانی، احمدبن علی، (1407 ق)، فتح الباری، قاهره، دار ریان للتراث، چاپ اول.
ابن حزم، علی بن احمدبن سعید، (1413ق)، الاحکام فی اصول الاحکام، بیروت، دارالکتب العلمیۀ، چاپ اول.
ابن فارس، احمد، (1991ق)، معجم مقاییس اللغة، بیروت، دارالجیل.
ابن کثیر، اسماعیل، (1415ق)، تفسیرالقرآن العظیم، بیروت، دارالمعرفۀ.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1408ق)، لسان العرب، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
ابو عبیده، معمربن مثنی، (1401ق)، مجازالقرآن، تحقیق فؤاد سزکین، نشر مؤسسۀ الرسالۀ، چاپ دوم.
ـــــــــــــــــــ، ( 1411ق)، فضائل القرآن، تحقیق وهبی سلیمان غاوجی، بیروت، دارالکتب العلمیۀ، چاپ اول.
ابوالفتوح رازی، جمال الدین، (1352ش)، روض الجنان وروح الجنان، تصحیح علی اکبرغفاری، تهران، انتشارات اسلامیه.
ابی الطیب اللغوی، (بیتا)، مراتب النحویین، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، نشر دارالفکر العربی.
ازهری، محمدبن احمد، (بیتا)، تهذیب اللغۀ، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
امینی، عبدالحسین احمد،(1410ق)، الغدیر، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیة.
آلوسی، سید محمود، (1405ق)، روحالمعانی، الطبعة الرابعة، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، (1360ش)، کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
حاکم نیشابوری، عبدالله، (1401ق)، المستدرک علی الصحیحین، نشردارالکتاب العربی.
حرعاملی، محمدبن الحسن، (1409ق)، وسائل الشیعۀ، قم، مؤسسۀ آل البیت، چاپ اول.
حسکانی، عبید الله، (1393ق)، شواهد التنزیل، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
حکیم، محمدباقر، (1377ش)، علوم القرآن، قم، مجمع الفکرالاسلامی، ویرایش دوم.
حوّی، سعید، (1412ق)، الاساس فی التفسیر، الطبعة الثانیة، مصر، دارالسلام.
خطابی، محمدبن ابراهیم، (بیتا)، بیان اعجازالقرآن، ضمن ثلاث رسائل فی اعجازالقرآن، تحقیق محمد خلف الله و محمد زغلول سلام، مصر، نشردارالمعارف.
دروزه، محمد عزت، (بیتا)، القرآن المجید، بیروت، دارالمطبعة العصریة.
ذهبی، محمد حسین، (1396ق)، التفسیر و المفسرون. بیجا، بینا.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1362ش) ، مفردات الفاط القرآن، تهران، المکتبۀ المرتضویۀ، چاپ دوم.
ــــــــــــــــــــــــــ، (1405ق)، مقدمه جامع التفسیر، کویت، دارالدعوۀ.
رجبی، محمود، (1385ش)، روش تفسیر قرآن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوم.
زبیدی، ابوبکر محمد بن الحسن، (بیتا)، طبقات النحویین واللغویین، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر، نشر دارالمعارف.
زبیدی، محمدمرتضی، (1389ق)، تاج العروس فی شرح القاموس، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
زرقانی، عبدالعظیم، (1408ق)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت، دارالفکر.
زرکشی، محمد، (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالمعرفة.
زمخشری، محمود، (1416ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون التأویل فی وجوه التأویل، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
سیوطی، جلال الدین، (1403ق)، الدرالمنثورفی تفسیرالمأثور، نشر دارالفکر، چاپ اول.
ـــــــــــــــ، (1414ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، شریف رضی.
شاکر، محمدکاظم، (1382ش)، مبانی و روشهای تفسیری، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
شریف لاهیجی، بهاءالدین، (1363)، تفسیر لاهیجی، تهران، مؤسسه مطبوعات علمی.
الشیخ، حمدی، (1391ش)، تفسیر لغوی غریب قرآن، ترجمه ریحانه ملازاده، قم، نغمات، چاپ اول.
طباطبائی، محمد حسین، (1391 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، الطبعة الثانیة، بیروت، مؤسسه علمی مطبوعات.
طبرسی، فضل بن الحسن، (1406ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
طبری، محمدبن جریر، (1388ق) ، جامع البیان عن تأویل القرآن، تحقیق محمودشاکر، نشر مکتبۀ المعارف، چاپ دوم.
طریحی، فخرالدین، (1985م)، مجمع البحرین، بیروت، مکتبة الهلال.
طوسی، محمد بن الحسن، (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
طیار، مساعد،(1422ق)، التفسیراللغوی، دارابن الجوزی، چاپ اول.
العک، خالدبن الرحمن، (1414ق)، اصول التفسیر و قواعده، بیروت، دارالنفائس، الطبعة الثالثة.
علوی، یحیی بن حمزه، (1403ق)، مشکاۀ الانوارالهادمۀ لقواعد الباطنیۀ الاشرار، تحقیق محمد سید الجلنید، الدارالیمنیۀ، چاپ سوم.
فراء، یحیی بن زیاد،(1401ق)، معانی القرآن، تحقیق محمدعلی النجار واجمد یوسفی، بیروت، نشرعالم الکتب، چاپ سوم.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1408ق)، العین، تحقیق مهدی المخزومی و ابراهیم السامرائی، بیروت، نشر مؤسسۀ الاعلمی، چاپ اول.
کافیجی، محمدبن سلیمان، (1410ق)، التیسیر فی قواعد علم التفسیر، تحقیق ناصر محمدالمطرودی، دمشق، نشردارالقلم، چاپ اول.
مسعودی، علی بن الحسین، (1362ش)، مروج الذهب و معادن الجوهر، قم، مؤسسه دارالهجره، چاپ دوم.
معرفت، محمدهادی،(1415ق)، التمهیدفی علوم القرآن، قم، مؤسسۀ النشرالاسلامی، چاپ دوم.
ـــــــــــــــــ،(1418ق)، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد، الجامعة الرضوی للعلوم الاسلامی.
ـــــــــــــــــ، (1380ش)، علوم قرآنی، قم، موسسه فرهنگی تمهید، چاپ سوم.
مقاتل بن سلیمان، (1414ق)، الاشباه و النظائر فی القرآن الکریم، تحقیق عبدالله شحاته، نشرالهیئۀ المصریۀ العامۀ لکتاب، چاپ دوم.
مکرم، عبدالعال، (1996م)، غریب القرآن فی عصرالرسول و الصحابۀ و التابعین، مؤسسۀ الرسالۀ.
مهدویراد، محمدعلی، (1415ق)، «روششناسی معصومان علیهم السلام در تفسیر لغوی قرآن کریم»، پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه.
مؤدب، سیدرضا،(1390ش)، مبانی تفسیر قرآن، قم، انتشارات دانشگاه قم، چاپ دوم.
نویهض، عادل، (1409ق)، معجم المفسرین، نشر مؤسسۀ نویهض للثقافۀ، چاپ سوم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,402 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 934 |