تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 111 |
تعداد مقالات | 1,244 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,180,617 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,042,871 |
بررسی فضایل اهل بیت علیهم السلام در تفسیر روحالمعانی | ||
تفسیر پژوهی اثری | ||
مقاله 4، دوره 2، شماره 4، مهر 1394، صفحه 147-118 اصل مقاله (3.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
الهام عباسی* 1؛ حسین خاکپور2؛ مهرناز گلی3 | ||
1دانشجوی کارشناسارشد علوم قرآن وحدیث دانشگاه سیستانوبلوچستان | ||
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
اهل بیت عصمت و طهارت در تبیین و تفسیر آیات قرآن نقش به سزایی بر عهده داشتهاند؛ علاوه بر شیعیان، مفسران اهل سنت نیز از این تفاسیر بهره جستهاند. آنان اغلب به فضایل و جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیرشان اشاره داشتهاند که خود حاکی از جایگاه والای اهل بیت (ع) در تفسیر میباشد؛ آنها چارهای جز ذکر تعالیم اهل بیت (ع) در تفسیر و ذکر برجستگیهایشان ندارند. آلوسی از بزرگ مفسران اهل سنت در قرن سیزده میباشد که در تفسیر خود، (روحالمعانی) به ذکر فضایل اهل بیت (ع) و والایی جایگاهشان، ذیل برخی آیات اشاره میکند. نوشته حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تتبع در تفسیر روحالمعانی به بررسی فضایل اهل بیت (ع) در دوحوزه فضایل خاص و فضایل مشترک، میپردازد. البته در پارهای از موارد آلوسی با دیدگاهی تردید آمیز به فضایل اهل بیت (ع) مینگرد. | ||
کلیدواژهها | ||
اهل بیت؛ فضایل؛ تفسیر روحالمعانی؛ آلوسی | ||
مراجع | ||
قرآن کریم، با ترجمه محمد مهدی فولادوند.
ابراهیمیراد، محمد (1386ش)، «نقد شبهه آلوسی بر امامت ائمه علیهم السلام در آیه ولایت»، مجله: مقالات و بررسیها، بیجا، 1-12.
ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، (1404 ق)، شرح نهجالبلاغة لابن أبی الحدید، محقق / مصحح: ابراهیم، محمد ابوالفضل، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، نوبت چاپ: اول
ابن بابویه، محمد بن على (1362ش)، الخصال، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، قم: جامعه مدرسین، نوبت چاپ: اول.
ابن بابویه، محمد بن على (1378 ق)، عیون أخبار الرضا علیه السلام، محقق / مصحح: لاجوردى، مهدى، تهران: نشر جهان، نوبت چاپ: اول.
ابن بابویه، محمد بن على (1395 ق)، کمال الدین و تمام النعمة، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، تهران: اسلامیه.
ابن بابویه، محمد بن على (1403 ق)، معانی الأخبار، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نوبت چاپ: اول.
ابن بطریق، یحیى بن حسن (1407 ق)، عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار، قم: جماعة المدرسین بقم، مؤسسة النشر الاسلامی، نوبت چاپ: اول.
ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی، (1431ق)، زادالمسیرفیعلمالتفسیر، بیروت: دارالکتاب العربی.
ابن حمزه طوسى، محمد بن على (1419 ق)، الثاقب فی المناقب، محقق / مصحح: علوان، نبیل رضا، قم: انصاریان، ، نوبت چاپ: سوم.
ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى (1385 ق)، دعائم الإسلام، محقق / مصحح: فیضى، آصف، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، نوبت چاپ: دوم.
ابن حیون، نعمان بن محمد (1409 ق)، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهم السلام، محقق / مصحح: حسینى جلالى، محمد حسین، قم: جامعه مدرسین، نوبت چاپ: اول.
ابن شاذان قمى، أبو الفضل شاذان بن جبرئیل (1363 ش)، الفضائل، قم: رضى، نوبت چاپ: دوم.
ابن شاذان قمى، أبو الفضل شاذان بن جبرئیل، (1423 ق)، الروضة فی فضائل أمیر المؤمنین علیّ بن أبی طالب علیهما السلام، قم: مکتبة الأمین، نوبت چاپ: اول.
ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على (1379 ق)، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، قم: علامه، نوبت چاپ: اول.
ابن طاووس، احمد بن موسى (1411 ق)، بناء المقالة الفاطمیة فی نقض الرسالة العثمانیة، محقق / مصحح: عدنانى غریفى، على، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، نوبت چاپ: اول.
ابن طاووس، على بن موسى (بیتا)، سعد السعود للنفوس منضود، قم: دار الذخائر، نوبت چاپ: اول
ابن طاووس، على بن موسى (1374 ش)، الطرائف / ترجمه داود إلهامى، مترجم: الهامى، داوود، قم: نوید اسلام، نوبت چاپ: دوم.
ابن طاووس، على بن موسى (1376 ش)، الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق / مصحح: قیومى اصفهانى، جواد، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
ابن طاووس، على بن موسى (1409 ق)، إقبال الأعمال، تهران: دار الکتب الإسلامیه، نوبت چاپ: دوم.
ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن الحسن بن هبه الله (بیتا)، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق: نشاط غزاوی، دمشق: دارالفکر.
ابن عقده کوفى، احمد بن محمد (1424 ق)، فضائل أمیر المؤمنین علیه السلام، محقق / مصحح: حرز الدین، عبد الرزاق محمد حسین، قم: دلیل ما، نوبت چاپ: اول.
ابن عقده کوفى، احمد بن محمد (1424 ق)، فضائل أمیر المؤمنین علیه السلام، محقق / مصحح: حرز الدین، عبد الرزاق محمد حسین، قم: دلیل ما، نوبت چاپ: اول.
ابن کثیر، عماد الدین ابوالفداء اسماعیل (1987م)، تفسیر قرآن العظیم، بیروت: دارالمعرفه.
ابن مغازلی، علی بن محمد (1394ق)، المناقب، تهران: چاپ اسلامیه.
اربلى، على بن عیسى (1381 ق)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، تبریز: بنى هاشمى، ، نوبت چاپ: اول.
اربلى، على بن عیسى (1381 ق)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، تبریز: بنى هاشمى، نوبت چاپ: اول.
استرآبادى، على (1409 ق)، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، محقق / مصحح: استاد ولى، حسین، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، نوبت چاپ: اول.
استرآبادى، على (1409 ق)، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، محقق / مصحح: استاد ولى، حسین، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
اسفراینی، عمادالدین (1375ش)، تفسیر تاجالتراجم، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی- فرهنگی.
آلوسی، ابی الفضل شهاب الدین محمد (1415ق)، روحالمعانی فی تفسیر القرآن العظیم و سبع مثانی، دار احیاء التراث العربی.
آلوسی، ابی الفضل شهاب الدین محمد (1415ق)، روحالمعانی فی تفسیر القرآن العظیم و سبع مثانی، دار احیاء التراث العربی.
اندلسی العزناطی، محمد بن یوسف الشهیر بأنی حیان (1999م)، البحر المحیط فی التفسیر، قاهره: المکتبه التجاریه المصطفی احمد بارز.
بحرانى، هاشم بن سلیمان (1374 ش)، البرهان فی تفسیر القرآن، محقق / مصحح: قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، قم: مؤسسه بعثه، نوبت چاپ: اول.
بحرانى، هاشم بن سلیمان (1411 ق)، حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله الأطهار علیهم السلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة، نوبت چاپ: اول.
بحرانى، هاشم بن سلیمان، (1411 ق)، حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله الأطهار علیهم السلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة، نوبت چاپ: اول.
بیضاوى شیرازى، عبد الله بن محمد بن على (1418 ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: نشر دار احیاء التراث العربى.
پیروزفر، سیما، 1389، «نقد و بررسی آراء آلوسی در زمینه امامت در تفسیر روحالمعانی»، قم: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
ثعلبی، احمد بن ابراهیم (1422ق)، الکشف و البیان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
حاکم نیسابوری، أبو عبدالله محمد بن عبدالله (1411 ق)، المستدرک على الصحیحین، تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول.
حسکانی، عبید الله بن عبدالله (1411 ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، محقق / مصحح: محمودى، محمدباقر، تهران: التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، نوبت چاپ: اول.
حسن بن على علیه السلام، امام یازدهم (، 1409 ق)، التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، محقق / مصحح: مدرسه امام مهدى علیه السلام، قم: مدرسة الإمام المهدی عجل الله تعالى فرجه الشریف، نوبت چاپ: اول.
حقی بروسوی (بورسایی) حنفی صوفی، اسماعیل (1405ق)، روح البیان، چاپ هفتم، بیجا: دارالاحیاء التراث العربی.
حمیرى، عبد الله بن جعفر (1413 ق)، قرب الإسناد، محقق / مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، نوبت چاپ: اول.
حنفی نیسابوری، عبید الله بن احمد (1393ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمد باقر المحمودی، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الاولی.
خاکپور، حسین و احمد عابدی (1391ش)، اهل بیت علیهم السلام در تفاسیر اهل سنت، قم: انتشارات زائر.
خاکپور، حسین، (1390ش)، «گونه شناسی کاربرد روایات اهل بیت علیهم السلام در تفسیر روحالمعانی آلوسی» مجله: حسنا: فصلنامه تخصصی تفسیر، علوم قرآن و حدیث، شماره نشریه: 8، 105-91.
خطیب خوارزمی، ضیاء الدین (1375ش)، المناقب، ترجمه: ابوالقاسم حقیقی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
دیلمی، ابوشجاع شیرویه (1406ق)، الفردوس بمأثور الخطاب، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی.
سیوطی، جلالالدین عبدالرحمن (1407ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار ابن کثیر.
سیوطی، جلالالدین عبدالرحمن. (1403ق)، الدر المنثور فی التفسیر المأثور، بیروت: دارالفکر.
شامی، یوسف بن حاتم (1420 ق)، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، قم: جامعه مدرسین، نوبت چاپ: اول.
شوکانی، محمد بن علی (بیتا)، فتح القدیر الجامع بین الروایه و الدرایه فی علم التفسیر، بیروت: دارالمعرفه.
شیرازی البیضاوی، ناصر الدین ابی السعید عبدالله بن عمر بن محمد (1988م)، تفسیر البیضاوی (انوار التنزیل و اسرار التأویل)، بیروت: دارالکتب العلمیه.
صنعانی، عبدالرزاق بن همام (بیتا)، تفسیر عبدالرزاق، تحقیق: محمود محمد عبده، الطبعه الاولی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
طبرى آملى صغیر، محمد بن جریر (1413 ق)، دلائل الإمامة، محقق / مصحح: قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، قم: بعثت، نوبت چاپ: اول.
طبرى آملى، عماد الدین أبی جعفر محمد بن أبی القاسم (1383 ق)، بشارة المصطفى لشیعة المرتضى نجف: المکتبة الحیدریة، نوبت چاپ: دوم.
طریحی، فخر الدین بن محمد (1375 ش)، مجمع البحرین، محقق / مصحح: حسینى اشکورى، احمد، تهران: مرتضوى، ، نوبت چاپ: سوم.
طوسى، محمد بن الحسن (1414 ق)، الأمالی، محقق / مصحح: مؤسسة البعثة، قم: دار الثقافة، نوبت چاپ: اول.
عاملى نباطى، على من محمد (1384 ق)، الصراط المستقیم إلى مستحقی التقدیم، محقق / مصحح: رمضان، میخائیل، نجف: المکتبة الحیدریة، نوبت چاپ: اول.
عروسى الحویزى، عبد على بن جمعه (1415 ق)، تفسیر نور الثقلین، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، قم: اسماعیلیان، نوبت چاپ: چهارم.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1411 ق)، کشف الیقین فی فضائل أمیر المؤمنین علیه السلام، محقق / مصحح: درگاهى، حسین، تهران: وزارت ارشاد، نوبت چاپ: اول.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1982 م)، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت: دار الکتاب اللبنانی، نوبت چاپ: اول.
عیاشى، محمد بن مسعود (1380 ق)، تفسیر العیّاشی، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، تهران: المطبعة العلمیة، نوبت چاپ: اول.
فتال نیشابورى، محمد بن احمد (1375 ش)، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط- القدیمة)، قم: انتشارات رضى، نوبت چاپ: اول.
فخر رازی، محمد بن عمر (بیتا)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فراء، یحییبنزیاد (1432ق)، معانی القرآن، بیروت: عالمالکتب.
فکری، مسعود (1384ش)، پندارها و پاسخها:نقدی بر تفسیر روحالمعانی در زمینه آیات مربوط به اهل بیت علیهم السلام، تهران:انتشارات دانشگاه امام صادق علیهم السلام.
فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى (1415 ق)، تفسیر الصافی، محقق / مصحح: اعلمى، حسین، تهران: مکتبه الصدر، ، نوبت چاپ: دوم.
قاسمپور، محسن، (1389ش)، «بررسی دیدگاه آلوسی در آیه مباهله از منظرمفسران شیعه» مجله: مطالعات اسلامی (علوم قرآن و حدیث)، شماره نشریه: 84، تهران، 136-113.
قمى، على بن ابراهیم (1404 ق)، تفسیر القمی، محقق / مصحح: موسوى جزائرى، طیّب، قم: دار الکتاب، نوبت چاپ: سوم.
قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (1368 ش)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، محقق / مصحح: درگاهى، حسین، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، نوبت چاپ: اول.
قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم (بیتا)، ینابیع الموده، ترجمه: مرتضی توسلیان، تهران: بزرگمهر.
کراجکى، محمد بن على (1410 ق)، کنز الفوائد، محقق / مصحح: نعمة، عبد الله، قم: دارالذخائر.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق)، کافی، محقق / مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، تهران: دارالکتب الاسلامیه، نوبت چاپ: چهارم.
کوفى، فرات بن ابراهیم (1410 ق)، تفسیر فرات الکوفی، محقق / مصحح: کاظم، محمد، تهران: مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، نوبت چاپ: اول.
مجلسى، محمد باقر (1403 ق)، بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، نوبت چاپ: دوم.
مجلسى، محمد باقر (1404 ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، تهران: دار الکتب الإسلامیة، نوبت چاپ: دوم.
مراغی، احمد المصطفی (1998م)، تفسیر المراغی، بیروت: دارالکتب العلمیه
مرزبانى، محمد بن عمران (1378 ش)، مناجات الهیات حضرت أمیر علیه السلام و ما نزل من القرآن فی علیّ علیه السلام، مترجم: اوجبى، على، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، تهران: وزارت ارشاد.
مظهری، محمد ثناء الله (1425ق)، تفسیر المظهری، تحقیق: احمد غرو غیابه، بیروت: دار الحیاء التراث العربی.
میبدی، ابوالفضل رشید الدین (1376ش)، کشف الاسرار و عده الابرار، تهران: امیر کبیر
هیثمی، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علی ابن حجر (بیتا) الصواعق المحرقة علی أهل الرفض والضلال والزندقة.
واحدی، ابوالحسن علی بن احمد (1419ق)، اسباب النزول القرآن، ریاض: دارالثقافه الاسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,130 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,239 |