تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 111 |
تعداد مقالات | 1,259 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,207,512 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,069,510 |
تتبع سیر تدریجی آموزه تواضع در قرآن با تکیه بر ترتیب نزول | ||
تفسیر پژوهی اثری | ||
مقاله 10، دوره 8، شماره 15، مرداد 1400، صفحه 245-217 اصل مقاله (406.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مهدی مطیع1؛ الهام آقادوستی* 2 | ||
1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان | ||
2دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
بررسی آموزههای اخلاقی قرآن در بستر تاریخی نزول میتواند زوایای مهمی از این آموزهها را روشن سازد. در واقع با تتبع یک موضوع در سیر نزول میتوان فرایند حذف یک رذیله اخلاقی و جایگزین کردن یک فضیلت به جای آن را ترسیم نمود. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با هدف تبیین آموزه«تواضع» در فرایند نزول، درصدد کشف معارف نهفته آنها و ترسیم شیوه نهادینه کردن تعالیم اخلاقی در جامعه است. بهرهگیری از تماثیل و ذکر مصادیقی از سرگذشت انبیاء و امم سلف، بکارگیری روش الگوسازی و معرفی نمونههایی مزین به اخلاق برتر، استفاده از نظام ثواب و عقاب و وعده و وعید به عنوان ضمانت اجرا، تدریج در حذف یک رذیله اخلاقی و ایجاد یک فضیلت به جای آن، تبیین خصایص و برتریهای صفت اخلاقی جایگزین از جمله روشهایی است که خداوند در نهادینه کردن این آموزه اخلاقی در قرآن بکار گرفته است. پس از واکاوی آیات مربوط به این حوزه و حوزه مخالف آن یعنی کبر، چنین حاصل شد که مفهوم تکبر در حوزه آیات مکی بیش از مدنی ملاحظه میشود و در آیات مدنی نقش خشوع پررنگتر است. تغییر در نوع مخاطبان تواضع در آیات مکی نسبت به آیات مدنی و تغییر مفهوم خشوع از خشوع ظاهری در آیات مکی به خشوع باطنی در آیات مدنی از دیگر نتایج این پژوهش بوده و مبین آن است که تعامل با خلق مقدمه تعامل با حق و عمل مقدمه صفت است و بنده با تمرین خشوع در برابر دیگر مخلوقات آماده تعاملی خاضعانه با حق میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
قرآن؛ آموزههای اخلاقی؛ تواضع؛ ترتیب نزول؛ تکبر | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 260 |