تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 108 |
تعداد مقالات | 1,228 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,147,080 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,006,010 |
نگاهی قرآنی به نقش پدر و مادر در جامعهپذیری فرزندان | ||
تفسیر پژوهی | ||
دوره 9، شماره 17، شهریور 1401، صفحه 165-196 اصل مقاله (603.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
رضا دهقان نژاد* | ||
استادیار فقه و حقوق اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
جامعهپذیری فرزندان یکی از موضوعات مهم در مباحث علوم تریبتی و اجتماعی است که در بین عوامل متعدد آن، نقش والدین به عنوان اولین و مهمترین عامل به شمار میرود، چرا که کودکان نخستین روابط اجتماعی خود را توسط خانواده برقرار میکنند. کودکان از والدین خود، هنجارها و ارزشهای اجتماعی و اخلاقی را میآموزند و در این زمینه از آنان تقلید میکنند. این مقاله با روش کتابخانهای و توصیفی کوشیده است نقش پدران و مادران را در فرآیند جامعهپذیری فرزندان با الهام از آیات قرآن کریم و احیاناً برخی روایات به عنوان تفسیر آیات مذکور، مورد بررسی قرار دهد. یافتههای تحقیق نشان میدهد آموختن آداب، رسوم و مهارتهای اجتماعی، تقویت ارتباط فکری و عقلانی فرزندان، نقش فرهنگی پدر و مادر، تربیت اقتصادی، ایجاد انضباط و رعایت ضوابط در زندگی اجتماعی، تکریم فرزندان، تسهیل در امر ازدواج فرزندان و تربیت بدنی و جسمانی آنان از مهمترین مواردی هستند که پدران و مادران باید در فرآیند جامعهپذیری فرزندان خود نقش خود را به خوبی ایفا نمایند. | ||
کلیدواژهها | ||
اجتماعی شدن؛ نقش والدین در جامعهپذیری؛ جامعهپذیری در قرآن | ||
مراجع | ||
قرآن کریم (ترجمه: عبدالحمید آیتی)
آلوسی، سید محمود، (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن شعبة حرانی ابی محمدالحسن، (1404ق)، تحف العقول عن آل الرسول (ص)؛ قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزة علمیة قم.
ابن فهد حلی، (1407ق)، عدةالداعی؛ بیجا: انتشارات دارالکتاب الاسلامی.
امامی، محمد، (1395ش)، نگاهی قرآنی به نقش الگو در تربیت اقتصادی فرزندان، مجلۀ آموزههای قرآنی، شماره 23.
امینی، ابراهیم؛ (1381ش)، تربیت، چاپ اول، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
بحرانى، سید هاشم، (1416ق)، البرهان فى تفسیر القرآن، چاپ: اول، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة- قم: بنیاد بعثت.
بدری، مقدم، (1364ش)، کاربرد روانشناسی در آموزشگاه، چاپ سوم، تهران، سروش.
بستان، حسین، دهقاننژاد، رضا، (1397ش)، زن در قرآن، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و پژوهشکدۀ تحقیق و توسعه علوم انسانی.
بلاغى نجفى، محمد جواد، (1420 ق)، آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت.
بیضاوى، عبدالله بن عمر، (1418 ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
بیریا، ناصر و دیگران، (1385ش)، روانشناسی رشد (2) با نگرش به منابع اسلامی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.
حر عاملی، محمد بن حسن، (1409 ق)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسة آلالبیت.
حسینزاده، سید علی؛ (1390ش)، تربیت فرزند؛ چاپ دهم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حسینى جرجانى، سید امیرابوالفتوح، (1404ق)، آیات الأحکام، تهران: انتشارات نوید.
حلّی سیوری (فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله، (1419ق)، کنز العرفان فى فقه القرآن، بیجا: مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى.
داودی، محمد، (1389ش)، تربیت اخلاقی، چاپ سوم، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
رابرتسون، ایان، (1390ش)، درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریههای کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادی)، ترجمۀ حسین بهروان، چاپ پنجم، مشهد: به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی).
راوندی، سید فضل الله، (بیتا)، نوادر الراوندی، قم: انتشارات مؤسسۀ دارالکتاب.
راوندى، قطب الدین سعید بن هبة الله، (1405 ق)، فقه القرآن فى شرح آیات الأحکام، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
رجبزاده، احمد و دیگران، (1391ش)، مطالعات اجتماعی (سال اول دبیرستان)، چاپ چهاردهم، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
زمخشرى، محمود، (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
ساروخانی، باقر، (1370ش)، درآمدی بر دایرةالمعارف علوم اجتماعی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات کیهان.
سلیمی، علی، داوری، محمد، (1387ش)، جامعهشناسی کجروی، چاپ چهارم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی، (1412ق)، فى ظلال القرآن، بیروت- قاهره: دارالشروق.
سید رضی، ابوالحسن محمد بنابیاحمد، (1381ش)، نهجالبلاغه؛ ترجمۀ محمد دشتی، چاپ اول، قم: مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین (علیه السلام).
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1377ش)، نهجالبلاغه؛ ترجمه و شرح سیدعلی نقی فیض الاسلام، چاپ هفتم، بیجا: انتشارات فیض الاسلام.
شریعتمداری، علی، (1387ش)، روانشناسی تربیتی، چاپ بیستم، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
شعیرى، تاجالدین، (1365ش)، جامع الأخبار، یک جلد، قم: انتشارات رضى.
صادقى تهرانى، محمد، (1365ش)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن، چاپ دوم، قم: انتشارات فرهنگ اسلامى.
صدوق، شیخ ابی جعفر محمد بن علی، (بیتا)، علل الشرایع، قم: مکتبة الداوری.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ، (1413ق)، من لایحضره الفقیه؛ قم: انتشارات جامعۀ مدرسین.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ، (1403ق)، الخصال، قم: انتشارات جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1361ش)، معانیالاخبار، قم: انتشارات جامعۀ مدرسین قم.
طباطبایی، سید محمدحسین، (1417 ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ــــــــــــــــــــــــ، (1386ش)، روابط اجتماعی در اسلام، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
طبرسى، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمعالبیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
طبرسی (رضی الدین)، حسن بن فضل، (1412ق)، مکارم الاخلاق؛ قم: انتشارات شریف رضی.
طوسی، شیخ ابی جعفر محمد بن حسن، (1365ش)، تهذیب الاحکام؛ تهران: نشر دارالکتب الاسلامیه.
علاقهبند، علی، (1390ش)، جامعهشناسی آموزش و پرورش، چاپ چهل و نهم، تهران: نشر روان.
قائمی، علی، (1388ش)، نظام حیات خانواده در اسلام؛ چاپ یازدهم، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
قرائتى، محسن، (1383ش)، تفسیر نور، چاپ: یازدهم، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
قمی، علی بن ابراهیم بن هاشم، (1404ق)، التفسیر القمی؛ قم: انتشارات مؤسسۀ دارالکتاب.
قمى، مشهدى محمد بن محمدرضا، (1368ش)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب؛ تحقیق: حسین درگاهى، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
کاردان، علیمحمد، (1384ش)، اصول و قواعد اساسی در تربیت اجتماعی، نشریۀ مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، شماره1، ص 141-156.
کلینی، محمدبن یعقوب، (1365ش)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کراجکی، ابوالفتح، (1410ق)، کنزالفوائد؛ قم: انتشارات دارالذخائر.
کرمی فریدنی، علی، (1384ش)، نهجالفصاحة (برگردان و نگارش پرتوی از پیام پیامبر (ص))؛ چاپ اول، قم: نشر حلم.
کوفی، محمدبن محمد ابن اشعث، (بیتا)، الجعفریات؛ تهران: چاپ مکتبة نینوی الحدیثة.
کوئن بروس، (1390ش)، مبانی جامعهشناسی، ترجمه و اقتباس: غلامعباس توسلی و رضا فاضل، چاپ بیست و سوم، تهران: انتشارات سمت.
متقی هندی، علاء الدین علی بن حسام الدین، (1401ق)، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، تحقیق: بکری حیانی و صفوه السقا، چاپ پنجم، مدینه، انتشارات مؤسسه الرساله.
مجلسی، محمدباقر، (1404ق)، بحار الانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
محمدی ری شهری محمد، (1389ش)، حکمت نامه کودک، همکار و مترجم عباس پسندیده، چاپ پنجم، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
ــــــــــــــــــــــ، (1370ش)، میزان الحکمه؛ چاپ سوم، قم: مرکزالنشر مکتب الاعلام الاسلامی.
مراغى، احمد بن مصطفى، (بیتا)، تفسیر المراغى، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
مرادزاده، فرهاد، (1372ش)، جامعهپذیری، مجلۀ رشد آموزش علوم اجتماعی، ش17.
مطهری، مرتضی، (1379ش)، تعلیم و تربیت در اسلام؛ چاپ سی و پنجم، تهران، انتشارات صدرا.
ـــــــــــــ، (1377ش)، سیری در سیره نبوی، چاپ بیستم، تهران، انتشارات صدرا.
مغنیه، محمدجواد، (1424ق)، تفسیر الکاشف، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
مکارم شیرازى، ناصر، (1421ق)، الأمثل فى تفسیر کتاب الله المنزل، چاپ: اول، قم: مدرسه امام على بن ابى طالب.
مکارم شیرازى، ناصر و همکاران، (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
منادی، مرتضی، (1385ش)، جامعهشناسی خانواده، چاپ اول، تهران: نشر دانژه.
ــــــــــــ، (1386ش)، درآمدی جامعه شناختی بر جامعهپذیری، چاپ اول، تهران: انتشارات جیحون.
منسوب به علی بن موسی (ع)، (1406ق)، فقه الرضا (ع)، بیجا: کنگرۀ جهانی امام رضا (ع).
میلانیفر، بهروز؛ (1388ش)، بهداشت روانی؛ چاپ یازدهم، تهران: نشر قومس.
نوری، میرزاحسین، (1408 ق)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسة آلالبیت (ع).
ویلیام سیرز، (1374ش)، پدر و پرورش فرزند، ترجمۀ پروین فرهادی، چاپ اول، تهران: انتشارات ماد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 409 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |