تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 108 |
تعداد مقالات | 1,228 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,147,442 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,006,645 |
بررسی لوح محفوظ و کیفیت آن از منظر مفسران فریقین | ||
تفسیر پژوهی | ||
دوره 9، شماره 17، شهریور 1401، صفحه 47-78 اصل مقاله (562.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
زهره اخوان مقدم* 1؛ ناهید شاهمیرانی2 | ||
1دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم قرآن کریم. تهران، ایران | ||
2کارشناسی ارشد تفسیر قرآن دانشگاه علوم قرآن کریم. تهران، ایران | ||
چکیده | ||
موضوع لوح محفوظ، که گاهی «امّ الکتاب» و «کتاب مکنون» نیز نامیده میشود، در مقابل لوح محو و اثبات آمده و یکی دیگر از مراتب نزول قرآن است. امور مندرج در لوح محفوظ ثابت و غیر قابل تغییر و مصون از نقصان است؛ اما واقعشدنی هستند. این نگارش به بررسی «لوح محفوظ» و کیفیت آن از دیدگاه مفسران فریقین میپردازد. روش جمعآوری مطالب در این پژوهش کتابخانهای بوده و روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. بنا بر یافتههای تحقیق حاضر، لوح محفوظ (صفحهای از نور) همان علم بیکران و لایزال الهی است که مرجع صدور همۀ کتب تشریعی بوده و مقدّرات تمام کائنات قبل از وجود در آن نگاشته شده است. در این نوشتار آراء و دیدگاهها و همچنین روایات مرتبط با لوح محفوظ و موضوعات وابسته را گردآوری شده و با توجه به آیات قرآن و تفاسیر مختلف شیعی و سُنّی، برترین و موثقترین آراء در مورد لوح محفوظ بیان شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تطبیقی؛ فریقین؛ قرآن؛ لوح محفوظ؛ مفسران | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابن عاشور، محمد بن طاهر، (1420)، التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسه التاریخ.
ابوحیان، محمد بن یوسف، (1420)، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت، دار الفکر.
آلوسى، سید محمود، (1415)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
بحرانی، سید هاشم، (1419)، البرهان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه العلمی للمطبوعات.
بیضاوى، عبدالله بن عمر، (1418)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
جوهرى، اسماعیل بن حماد، (1376)، الصحاح، بیروت: دار العلم للملایین.
حسینى همدانى نجفى، محمد، (1363)، درخشان پرتوى از اصول کافى، قم، (بینا) چاپ اول
رشیدرضا، محمدالمنار، (1393)، فی تفسیرالقرآن، بیروت، دارالمعرفه للطباعه والنشر.
زرقانی، محمدعبدالعظیم، (1991)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی.
زرکشی، بدرالدین، (1421/2001)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالفکر.
زمخشرى محمود بن عمر، (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی.
سید بن قطب، بن ابراهیم شاذلی، (1412)، فى ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابىبکر، (1390)، اتقان در علم قرآن، ترجمه محمود طیب حسینی (دشتی)، قم، دانشکدۀ اصول دین.
ـــــــــــــــــــــــــ ، (1404ق)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
شیخلی، بهجت عبدالواحد، (1422/2001)، بلاغه القرآن الکریم فی الاعجاز، عمان، مکتبه دندیس.
صادقی، محمد (1356)، زمین و ستارگان از نظر قرآن، بیجا، نشر مصطفوی.
طباطبایى، سید محمد حسین، (1417)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو.
طبرى، ابوجعفر محمد بن جریر، (1412)، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه.
طوسى، محمد بن حسن، (1420)، التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
طیب، سید عبد الحسین، (1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام.
عروسى حویزى، عبد على بن جمعه، (1415)، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان.
على بن موسى، امام هشتم(ع)، (1381)، طبّ الرضا علیهالسلام، ترجمه امیر صادقى، تهران، چاپ ششم.
فخررازى، محمد بن عمر، (1420)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
فراهیدى، خلیل بن احمد، (1409)، العین؛ قم، هجرت، چاپ دوم.
قرشی، علیاکبر (1366)، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت.
ــــــــــــــ ، (1371)، قاموس قرآن، تهران، چاپ ششم.
قمى مشهدى، محمد بن محمدرضا، (1368)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
قمى، على بن ابراهیم، (1363)، تفسیر القمی، قم، دار الکتاب.
مجلسی، محمدتقی، (بیتا)، لوامع صاحبقرانى مشهور به شرح فقیه، قم، موسسه اسماعیلیان.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، (1404)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق/مصحح: رسولى محلاتى، سید هاشم، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
ــــــــــــــــــــــــــــ، (1403)، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
مدرسی، سیدمحمدتقی، (1378)، تفسیر هدایت، مترجم احمد آرام، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
مدنى، على خان بن احمد، (1384)، الطراز الأول، مشهد، موسسة آل البیت علیهمالسلام لاحیاء التراث.
مصباح یزدی، محمدتقی، (376)، معارف قرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
ـــــــــــــــــــ ، (1379)، آموزش عقاید، تهران: چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم.
مصطفوى، حسن، (بیتا)، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم.
مطهری، مرتضی، (1374)، مجموعه آثار، تهران، صدرا، چاپ پنجم.
معرفت، محمدهادی، (1416)، التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسه النشر الإسلامی، چ سوم.
مکارم شیرازى، ناصر و همکاران، (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ملاصدرا، صدرالدین شیرازی، (1419/1998)، تفسیر القران الکریم، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.
میبدى، احمد بن محمد، (1371)، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران، انتشارات امیرکبیر.
نصر حامد، ابوزید، (بیتا)، مفهوم النص، مغرب، المرکز الثقافی العربی.
پایاننامه
یوسفی، خاطره، (1396)، بررسی تطبیقی کتاب مکنون الهی از منظر مفسران فریقین، دانشکده علوم قرآنی آمل، استاد راهنما: جواد فرامرزی.
مقالهها
کلانتری، ابراهیم، (1383)، «لوح محفوظ»، مقالات و بررسیها، شمارۀ 76، پاییز و زمستان.
وطندوست، محمدعلی؛ حسینی شاهرودی، سیدمرتضی، (1398ش)، «بررسی تحلیلی دیدگاه ملاصدرا دربارۀ لوح محفوظ و محو و اثبات با رویکرد فلسفی» آموزههای فلسفه اسلامی، شماره 24، صص 3-24. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 254 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 178 |