تعداد نشریات | 5 |
تعداد شمارهها | 108 |
تعداد مقالات | 1,228 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,147,653 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,007,036 |
کارکرد عقل برهانی در تفسیر اجتهادی جامع | ||
تفسیر پژوهی | ||
دوره 10، شماره 20، اسفند 1402، صفحه 223-252 اصل مقاله (376.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22049/quran.2023.27341.1332 | ||
نویسندگان | ||
مرضیه عبدلی مسینان* 1؛ مریم علیزاده2؛ کلثوم رجبی3 | ||
1استادیار گروه معارف اسلامی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران. تهران، ایران | ||
2دانش آموخته دکتری معارف گرایش قرآن و منابع دانشکده معارف دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی سطح 4 تفسیر تطبیقی مؤسسه آموزش عالی حوزوی رفیعه المصطفی. تهران، ایران | ||
چکیده | ||
تفسیر اجتهادی جامع تفسیری جامع نگر به لحاظ روش شناسی تفسیر است که در کشف مراد جدی خداوند از همه ی منابع تفسیری بهره می برد. از آنجا که در این تفسیر عقل از جایگاه مهم و اساسی برخوردار است، بررسی کارکردهای برهانی عقل ضروری می نماید. استفاده از عقل در برهان های قرآنی و قرائن عقلى در تفسیر براى کشف مفاهیم و مقاصد آیات قرآن، کارکرد برهانی عقل است که به عقل از جنبه ی مدرِک بودن نظر شده است. این پژوهش با گردآوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای و فیش برداری و با رجوع به اسناد و مدارک معتبر با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی مهم ترین کارکردهای برهانی عقل در تفسیر اجتهادی جامع می پردازد. استفاده از عقل در رفع تعارض ظاهری آیات، استفاده از قرائن عقلی (معرفت های بدیهی و برهان های قطعی) در تفسیر، اجرای قاعده ی جری و تطبیق و کشف استلزامات عقلی موجود در آیات قرآنی از مهم ترین کارکردهای عقل برهانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
کارکرد؛ اجتهاد؛ عقل برهانی؛ تفسیر اجتهادی جامع | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا (بیتا). معجم مقاییس اللغة، قم: دارالکتب العلمیه.
ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۰۸). لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث.
ایازی، محمدعلی (۱۴۱۴). المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بابایی، علی اکبر (۱۳۸۱). مکاتب تفسیرى، تهران: سازمان سمت.
ــــــــــــ و دیگران (۱۳۹۷). روششناسی تفسیر قرآن، چ8، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بحرانى، هاشم بن سلیمان (۱۴۱۵). البرهان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة البعثة.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۸). تسنیم، محقق: علی اسلامی، چ8، قم: اسراء.
ـــــــــــــ (۱۳۸۶). تفسیر موضوعی قرآن کریم (توحید در قرآن) ج2، قم: أسراء.
جوهرى، اسماعیل (۱۴۰۴). تاج اللغه و صحاح العربیه، چ3، بیروت: دارالعلم للملایین.
حربی، حسین بن علی (۱۴۲۹). قواعد الترجیح عند المفسرین، ریاض: دار القاسم.
دیلمى، حسن بن محمد (۱۴۰۸). أعلام الدین فی صفات المؤمنین، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (۱۳۹۲). معجم المفردات الفاظ القرآن، بیروت: مطبعه التقدم العربی.
رجبی، محمود (۱۳۸۳). روش تفسیر قرآن، قم: حوزه و دانشگاه.
رشاد، محمد (۱۳۶۶). اصول فقه، تهران: اقبال.
رضایی اصفهانی، محمدعلی (۱۳۹۲). روشها و گرایشهاى تفسیرى قرآن، چ6، قم: نشر المصطفی.
ــــــــــــ (۱۳۹۲). درسنامه ی مبانی و قواعد تفسیر، قم: نشر المصطفی.
ــــــــــــ (۱۳۸۶). قرآن و علم، قم: پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن.
ــــــــــــ (۱۳۹۱). قرآنشناسی، قم: نسیم حیات.
ــــــــــــ (۱۳۹۰). قرآن پژوهی خاورشناسان، قم: پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن.
زرقانی، محمد عبدالعظیم (بیتا). مناهل العرفان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالکتاب العربی.
زرکشی، بدرالدین (۱۴۱۸). البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
سبزواری، هادی (۱۳۶۹). شرح منظومه،چ6، قم: علامه.
السعدى، ناصر (۱۳۷۶). القواعد الحسان لتفسیر القرآن، عربستان: دار ابن الجوزیه.
سیفی، علیاکبر (۱۴۲۸). دروس فی القواعد التفسیریة، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
شاکر، محمدکاظم (۱۳۸۲). مبانی و روشهای تفسیری، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین (۱۴۲۰). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه ی مدرسین حوزه ی علیمه.
ــــــــــــــ (۱۳۸۸). قرآن در اسلام، قم: بوستان کتاب.
عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه (۱۴۱۵). تفسیر نورالثقلین، چ۱، قم: اسماعیلیان.
علم الهدى، على بن الحسین (۱۴۳۱). تفسیر الشریف المرتضى المسمى، چ1، لبنان: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
علوی مهر، حسین (۱۳۹۶). آشنایى با تاریخ تفسیر و مفسران، چ 7، قم: نشر المصطفی.
فخر رازى، محمد بن عمر (۱۴۲۰). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹). کتاب العین، قم: دارالهجره.
فیروزآبادی، مجدالدین (بیتا). قاموس المحیط، بیروت: دارالمعرفه.
مجلسى، محمدباقر (۱۴۰۳). بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مظفر محمدرضا (۱۴۰۰). المنطق، چ3، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
معرفت، محمدهادی (۱۴۲۳). شبهات و ردود حول القرآن، قم: التمهید.
ــــــــــــ (۱۴۱۸). التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد: الجامعة الرضویة للعلوم الإسلامیة.
ــــــــــــ (۱۳۷۹). تفسیر مفسران، چ1، قم: التمهید.
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱). تفسیر نمونه، چ1، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
نقیپورفر، ولیالله (۱۳۸۱). پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن، تهران: اسوه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 115 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |