آمار
| تعداد نشریات | 5 |
| تعداد شماره‌ها | 117 |
| تعداد مقالات | 1,391 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,409,284 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,376,311 |
بازکاوی آرای استاد معرفت و سید قطب در مورد تفسیر اجتماعی | ||
| تفسیر پژوهی اثری | ||
| دوره 11، شماره 22، اسفند 1403، صفحه 41-67 اصل مقاله (375.6 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22049/quran.2025.29744.1444 | ||
| نویسندگان | ||
| علی کریمپور قراملکی* 1؛ سیده معصومه شاهمیری2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانکشده علوم قرآن دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه. قم، ایران | ||
| 2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تفسیر اجتماعی، در صد سال اخیر بر اثر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گرایش‌های تفسیری به شمار میآید. نقطۀ تمرکز این گرایش، تحول اندیشۀ مفسران از دیدگاه فردی، به رویکرد اجتماعی آیات است. رویکرد در تفسیر اجتماعی، ارائۀ راهحلّهایی از آیات قرآن برای علاج دردهای مادی و معنوی جامعه است. در تفسیر اثری جامع مرحوم استاد معرفت، موضوعات مختلف علوم انسانی، از جمله مسائل جامعه در لابهلای تفاسیر برخی آیات دیده میشود. همانطوری که نظرات سید قطب در تفسیر برخی از آیات، شامل اشاراتی بر امور اجتماعی نیز هست. یافتن نقاط مشترک و متفاوت دیدگاه‌های اجتماعی میان استاد و مرحوم سید قطب، هدف این پژوهش است. یافته‌های این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی به همراه شیوۀ درونمتنی، معطوف به این حقیقت مهم است که رویکرد اجتماعی استاد معرفت و سید قطب، در توجه به مسائلی مانند: رمز بالندگی جامعۀ اسلامی، توجه به بنیان‌های تمدن اسلامی، تحقق جامعۀ مدنی با ایجاد جامعۀ دینی، ملاک ارزشمندی، تحولپذیری جامعه و دفاعی بودن جهاد در اسلام اشتراک نظر دارند. در عین حال، نقاط متفاوتی هم بین آن دو، قابل ملاحظه است که به نوع فکر آن دو، در تفسیر آیات اجتماعی قرآن برمی‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفسیر اجتماعی؛ گرایش اجتماعی؛ سید قطب؛ معرفت؛ جامعه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، (1382)، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، انتشارات نسل جوان، قم.
ابو زید، نصر حامد، (1381)، معنای متن، ترجمه مرتضی کریمی نیا، نشر طرح نو، چاپ دوم، تهران.
ایازی، سید محمدعلی، (1386)، المفسرون حیاتهم و منهجهم، مرکز فرهنگ ارشاد اسلامی، تهران.
ــــــــــــــــــ، (1389)، گرایش اجتماعی در تفاسیر معاصرقرآن مجید، دو فصلنامه تخصصی-پژوهشی الالهیات اجتماعی، سال دوم، شماره 3.
بشیریه، حسین، (1374)، جامعه‌شناسی سیاسی، نشر نی، تهران.
حسینی میرصفی، سیده فاطمه، (1392)، گرایش های اجتماعی در تفاسیر معاصر قرآن کریم، نشر بین‌الملل، تهران.
الخالدی، صلاح عبدالفتاح، (1414)، سیّد قطب من المیلاد الی الشهادة، چاپ دمشق.
خرمشاهی، بهاء‌الدین، (1324)، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، انتشارات ناهید، چاپ اول، تهران.
ذهبی، محمد حسین، (1411)، الاسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث، مکتبه وهبه، قاهره.
ــــــــــــــــــ ، (1976)، التفسیر و المفسرون، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
ــــــــــــــــــ ، (1421)، التفسیر و المفسرون، مکتبه وهبه.
رشید رضا، محمد، (بی‌تا)، تفسیر القرآن الکریم، دار المعرفه، بیروت.
رضایی‌اصفهانی، محمدعلی، (1390)، منطق تفسیر قرآن، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشرالمصطفی، چاپ چهارم، قم.
رومی، فهد بن سلیمان بن عبدالرحمن، (1986)، اتجاهات التفسیر فی القرن الرابع عشر، بی‌جا.
ـــــــــــــــــــــــــــــ ، (1986)، منهج المدرسه العقلیه الجدیده فی التفسیر، موسسه الرساله، بیروت.
سیاوشی، کرم، (1388)، تحلیل انتقادی مبانی وروش تفسیری سید قطب در تفسیر فی ضلال القرآن، چاپ اول، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، تهران.
سید قطب، ابراهیم بن شاذلی، (1415)، التصویر الفنی فی القرآن، دار الشروق، بیروت.
ـــــــــــــــــــــــ ، (1412)، فی ضلال القرآن، دار الشروق، قاهره.
ـــــــــــــــــــــــ ، (1425)، فی ضلال القرآن، دارالشروق، چاپ 35، بیروت.
شرقاوی، عفت محمد، (1972)، اتجاهات التفسیر فی مصر فی العصر الحدیث، مطبیعه الگیلانی، قاهره.
شریف، محمد ابراهیم، (1972)، اتجاهات التفسیر فی التفسیر القرآن الکریم فی مصر، دار التراث العربی، قاهره.
صدر، سید محمدباقر، (1403)، بحوث اسلامیه و مواضیع اخری، دارالزهراءالطبعیه الثالثه، بیروت.
عبده، محمد، (1341)، تفسیر القرآن الکریم، الجمعیه الخیریه الاسلامیه، چاپ سوم، مصر.
عمّاره، محمد، (1980)، الاعمال الکاملة للامام الشیخ محمد عبده، الموسسة العربیه، بیروت.
علوی مهر، حسین، (1400)، «تحلیل بنیان‌های قرآنی تمدن ساز در بیانیه گام دوم با تاکید بر نقد دیدگاه ویل دورانت»، نشریه قرآن پژوهی خاورشناسان، شماره 31، صص 10-
عنایت، حمید، (1370)، سیری در اندیشه‌های سیاسی غرب، نشر امیر کبیر، تهران.
مطهری، سید مرتضی، (1374)، نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر، صدرا، تهران.
ـــــــــــــــــ ، (1372)، مجموعه آثار، نشر صدرا، تهران.
معرفت، محمد هادی، (1429)، التفسیر الاثری الجامع، موسسه تمهید، قم.
ــــــــــــــــ ، (1425)، التفسیر و المفسرون فی ثوب القشیب، الجامعه الرضویه للعلوم الاسلامیه، مشهد.
ــــــــــــــــ ، (1428)، التمهید فی علوم القرآن، النّشرِالاسلامیه، قم.
ــــــــــــــــ ، (1381)، علوم قرآنی، نشر موسسه التمهید، قم.
ــــــــــــــــ ، (1380)، تفسیر و مفسران، ترجمه موسسه فرهنگی تمهید، موسسه فرهنگی التمهید، قم.
موثقی، سید احمد، (1380)، سید جمال‌الدین اسدآبادی مصلحی متفکر و سیاستمدار، نشر بوستان کتاب، قم.
ــــــــــــــ ، (1373)، علل و عوامل ضعف و انحطاط مسلمین از دیدگاه سید جمال اسدآبادی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.
نصیری، علی، (1378)، معرفت قرآنی؛ یاد نگارآیت الله محمد هادی معرفت، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
ــــــــــ ، (1390)، استاد معرفت احیاگر علوم قرآنی، نشر وحی و خرد، قم.
نفیسی، شادی، (1393ش)، «تفسیر اجتماعی قرآن؛ تعریف و ویژگی‌ها»، مجله پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، سال دوم، شماره 2، بهار و تابستان 1393ش.
ــــــــــ ، (1379)، عقلگرایی در تفاسیر قرن چهاردهم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 91 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 33 |
||