آمار
| تعداد نشریات | 5 |
| تعداد شماره‌ها | 117 |
| تعداد مقالات | 1,391 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,409,210 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,376,240 |
رویکرد انتقادی به مبانی تفسیری عروسی حویزی (تحلیل «جریان اخباری‌گری» و «قطعیت صدور روایات کُتب اربعه») | ||
| تفسیر پژوهی اثری | ||
| دوره 11، شماره 22، اسفند 1403، صفحه 275-301 اصل مقاله (559.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22049/quran.2025.30343.1464 | ||
| نویسندگان | ||
| سکینه عباسی کرانی1؛ حبیب الله حلیمی جلودار* 2؛ محمد شریفی3 | ||
| 1دکترای تفسیر تطبیقی مرکز آموزش عالی تخصصی حضرت خدیجه(س) بابل. ایران. | ||
| 2دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران؛ بابلسر: ایران | ||
| 3دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه یزد؛ یزد: ایران | ||
| چکیده | ||
| عروسی حویزی تفسیر نورالثقلین را براساس روایات معصومان (ع) فراهم‌آورده‌است. وی در تفسیر نورالثقلـین، بـه‌دلیـل اثـرپـذیری از گـرایش اخبـاری‌گری، تنهـا بـه نقـل روایات بسنده کرده و به ارزش‌یابی آن‌ها نپرداختـه‌است؛ لذا، در تفسـیر وی احادیـث ضـعیف و سسـت هـم واردشده‌است. پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای به آسیب‌های مبنایی تفسیر نورالثقلین پرداخته و بر دو عامل _ «جریان اخباری گری» و «اعتقاد به قطعیت صدور روایات کُتب اربعه» - استوار است. آسیب‌هایی که به‌دنبال اندیشۀ اخباری‌گری به‌وجودآمد، «عدم حجّیت ظواهر قرآن» و «اندیشۀ انحصار علم قرآن به معصومان (ع)» است و آسیب برگرفته از «اعتقاد به قطعیت صدور روایات کُتب اربعه» در تفسیر نور الثقلین بر این استدلال استوار است که مؤلفان کتاب‌های چهارگانه، روایات را از منابع بسیار معتبر گرفته‌اند؛ پس، احادیث آن‌ها قطعی‌الصدور بوده‌است. درحالی‌که، اولاً قطع هر کسی برای خودش حجّت است، درثانی؛ کلینی، شیخ صدوق و شیخ طوسی هم احادیث «اصول اربعمائه» را قطعی‌الصدور نمی‌دانستند و گاهی در صحت حدیثی که خود نقل‌کرده‌اند مناقشه‌می‌کردند. لذا، ضمن بررسی، برخی نمونه‌ها، نقل و نقد شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخباری‌گری؛ ظواهر قرآن؛ انحصار علم؛ مبانی تفسیری | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، (1389 ش)، ترجمۀ مهدی الهی قمشهای، تهران، پیام.
ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، (1380 ش)، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعۀ و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا، نجف، المطبعۀ الحیدریه.
ابن فارس، احمد بن فارس، (1404 ش)، معجم المقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414 ق)، لسانالعرب، چاپ سوم، بیروت، دارصادر.
ابوحیان، محمد بن یوسف، (1420 ق)، البحر المحیط فی تفسیر، بیروت، دارالفکر.
استرآبادی، محمدامین، (1426 ق)، الفوائد المدنیه، قم، مؤسسه النشرالاسلامی.
____________ ، (۱۳۲۱ق)، الفوائد المدنیة، تبریز، بینا.
اسفندیاری، محمد، (1388 ش)، خمود و جمود، تهران، صحیفۀ خرد.
افندی، عبدالله بن عیسی، (1401 ق)، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی.
انصاری، مرتضی، (۱۴۲۸ق)، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
ایازی، محمدعلی، (1414 ق)، المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، (1403 ق)، الذریعه إلی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء.
بابایی، علیاکبر، (1385 ش)، مکاتب تفسیری، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بهشتی، ابراهیم، (1390 ش)، اخباری‌گری، تاریخ و عقاید، قم، دارالحدیث.
جوادیآملی، عبدالله، (1390 ش)، تفسیر تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء.
جوهری، اسماعیل بن حماد، (1404 ق)، الصحاح، محقق، عطار، احمدبنعبدالغفور، چاپ دوم، بیروت، دارالعلماءالملایین.
حر عاملی، محمد بن حسن، (1362 ش)، أمل الآمل فی علماءجبل عامل، بغداد، مکتبۀ الأندلس.
______________ ، (1412 ق)، هدایۀ الأمۀ إلی أحکام الأئمه (ع)، مشهد، آستانه الرضویه‌المقدسه.
______________ ، (1412 ق)، وسائل‌الشیعه إلی تحصیل مسائل‌الشریعه، بیروت، دار إحیاءالتراث‌العربی.
______________ ، (1422 ق)، تحریر وسائل الشیعه، قم، نصایح.
خوانساری، محمدباقر، (1390 ق)، روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، قم، دهاقانی.
خویی، سیدابوالقاسم، (1372 ش)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، نشر الثقافة الإسلامیة.
دهقانیان، معصومه، (1391 ش)، «ترجمه و تحقیق تفسیر نورالثقلین جزء سوم قرآن کریم»، پایان‌نامۀ ارشد استاد راهنما: علی مطوری اهواز، دانشگاه شهید چمران.
رضاییاصفهانی، محمدعلی، (1387ش)، منطق تفسیر قرآن، چاپ سوم، قم، جامعه المصطفی‌العالمیه.
زبیدی، محمدبن محمد، (1414 ق)، تاج العروس من جواهرالقاموس، بیروت، دارالفکر.
زرکشی، بدرالدین، (1376ق)، البرهان فی علوم قرآن، بیروت، دار الکتب العربیه.
سبحانی، جعفر، (1432 ق)، المبسوط فی اصول الفقه، قم، مؤسسه امام صادق (ع).
سعیدی، محمدباقر، اسعدی، محمد، (1399 ش)، آسیبشناسی جریانهای تفسیری، چاپ پنچم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سیوطی، جلال‌الدین، (1394 ق)، الاتقان فی علوم القرآن، مصر، هیأت مصریه‌العامه للکتاب.
شاکر، محمدکاظم، (1382 ش)، مبانی و روش های تفسیر، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
شایستهنژاد، علیاکبر، مسلمی، علی، (1393 ش)، «بررسی تطبیقی روش تفسیری تفاسیر نورالثقلین و درالمنثور»، نشریۀ حسنا، سال ششم، تابستان، شمارۀ 21، صص 63-86.
طباطبایی، محمدحسین، (1390 ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، چاپ دوم، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن، (1372 ش)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، چاپ سوم، تهران، ناصرخسرو.
طریحی، فخرالدین بن محمد، (1375 ش)، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران، مکتب المرتضویه.
طوسی، محمد بن حسن، (1364 ش)، تهذیبالأحکام، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
عاملی، محمد بن مکی (شهید اول)، (1377 ش)، ذکری الشیعه فی أحکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت (ع).
عبداللهزاده آرانی، رحمت‌الله، خدمتکار آرانی، خدیجه، (1395 ش)، «نقد متنی روایات تفسیر نورالثقلین براساس مستندات قرآنی»، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی «تحقیقات علوم قرآن و حدیث» دانشگاه الزهرا (س)، سال سیزدهم، شمارۀ 1، پیاپی 29، صص 137-159.
عروسیحویزی، عبد علی بن جمعه، (1415 ق)، تفسیر نورالثقلین، قم، اسماعیلیان.
فاضل تونی، عبدالله بن محمد، (۱۴۱۵ق)، الوافیة فی أصول الفقه، قم، مجمعالفکر الاسلامی.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1409 ق)، العین، محقق، مهدیمخزومی، ابراهیم سامرائی، چاپ دوم، قم، مؤسسه دارالهجرة.
کرکی، حسین بن شهاب الدین، (1396 ق)، هدایۀ الأبرار إلی طریق الأئمه (ع)، نجف، مؤسسة احیاءالاحیاء.
کشی، محمدبن عمر، (1404 ق)، اختیار معرفه الرجال المعروف به رجال الکشی، قم، مؤسسه آل البیت لأحیاء‌التراث.
کلینی، محمدبن یعقوب، (1407ق)، الکافی، چاپ دوم، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
مجلسی، محمدتقی، (1406ق)، روضۀ المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، تهران، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشان‌پور.
محسنپور، قاسم، خدمتکار آرانی، خدیجه، (1393 ش)، «آسیبشناسی روایات تفسیری نورالثقلین»، مجلۀ پژوهش دینی، دورۀ 14، پاییز و زمستان، شمارۀ 29، صص 77-106.
مدرس، محمدعلی، (1369 ش)، ریحانۀ الادب فی تراجم المعروفین بالکنیـۀ واللقـب، تهران، خیام.
مدنی بجستانی، محمود، (1385 ش)، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
مسعودی، عبدالهادی، (1388 ش)، آسیب شناخت حدیث، قم، انتشارات زائر.
معرفت، محمدهادی، (1418 ق)، التفسیر و المفسرون فی ثوبۀ القشیب، مشهد، الجامعۀ الرضویۀ للعلوم الإسلامیۀ.
مؤدب، رضا، (1386 ش)، مبانی تفسیر قرآن، قم، دانشگاه قرآن و حدیث.
مهدویراد، محمدعلی، عباس، مصلایی‌پور، حمیدرضا، فهیمی‌تبار، (1388 ش)، «اجتهاد در تفسیر روایی نورالثقلین»، دوفصلنامۀ حدیث‌پژوهی، سال اول، بهار و تابستان، شمارۀ 1، صص 22-44.
ناصری، محمداکبر، (1394 ش)، «آسیبشناسی روایات تفسیری با عطف توجه‌به دو تفسیر نورالثقلین و الدرالمنثور»، پایان‌نامۀ ارشد، استاد راهنما: محمدعلی ایازی، قم، جامعه‌المصطفی‌العالمیه.
هاشمیشاهرودی، محمود، (1388 ش)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السّلام، قم، مؤسّسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامى. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 35 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 26 |
||