آمار
| تعداد نشریات | 5 |
| تعداد شماره‌ها | 117 |
| تعداد مقالات | 1,391 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,409,083 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,376,093 |
ابطال‌ناپذیری حقانیت نبوی در پرتو قرائت امیرالمؤمنین (ع) از آیۀ «لَا یَکْذِبُونَکَ» (انعام: ۳۳) | ||
| تفسیر پژوهی اثری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22049/quran.2025.30712.1477 | ||
| نویسنده | ||
| رضا ملازاده یامچی* | ||
| پژوهشگر پسا دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد(پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی) ، شماره تماس: 09142353876، reza.mollazadehyamchi@alumni.um.ac.ir | ||
| چکیده | ||
| آیۀ ۳۳ سورۀ انعام به‌دلیل نفی تکذیب پیامبر(ص) (فَإِنَّهُمْ لَا یُکَذِّبُونَکَ) و تعارض ظاهری آن با واقعیت تاریخی، یک چالش هرمنوتیکی مهم را مطرح‌می‌کند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با تحلیل محتوای کیفی متون، به بررسی نقش قرائت منسوب به امیرالمؤمنین (ع)؛ («لَا یَکْذِبُونَکَ» به‌تخفیف) و بازتاب آن در تفسیر شیعه برای حل این چالش می‌پردازد. یافته‌ها نشان‌می‌دهد که این قرائت، که در روایات به اهل بیت (ع) مستند شده، کانون معنایی آیه را از «تکذیب شخصی» به «عجز معرفتی و استدلالی مخالفان» منتقل‌می‌کند. براساس تفسیر مأثور، مخالفان از «ابطال حق نبوی ازراه ارائۀ برهان یا بدیل برتر» ناتوان بوده‌اند. این روی‌کرد تفسیری در آثار مفسران کلیدی امامیه (از قمی و عیاشی تا طوسی و علامه طباطبایی) استمرار یافته‌است و حقانیت پیامبر (ص) را بر «ابطال‌ناپذیری برهانی» رسالت ایشان استوارمی‌سازد. نتیجه آن‌که، این قرائت با ارائۀ تفسیری برهان‌محور، تمایزی بنیادین با پارادایم‌های تفسیری رایج (مبتنی‌بر تصدیق قلبی) ایجادکرده‌است و ظرفیت کلامی قابل توجهی برای تبیین عقلانی صدق نبوت فراهم‌می‌آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیۀ ۳۳ سورۀ انعام؛ قرائت امیرالمؤمنین (ع)؛ لَا یَکْذِبُونَکَ؛ ابطال‌ناپذیری برهانی؛ عجز معرفتی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
آلوسى، محمود بن عبدالله، (۱۴۱۵ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، بیروت، دارالکتب‌العلمیة.
ابن‌ابى‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد، (۱۴۱۹ق)، تفسیر القرآن العظیم، چاپ ۳، ریاض، مکتبة نزار مصطفى الباز.
ابن الجزری، محمد بن محمد، (۱۴۲۲ق)، النشر فی القراءات العشر، ج ۲، بیروت، دارالکتب‌العلمیة.
ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، (۱۴۱۱ق)، تفسیر غریب القرآن، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
ابن مجاهد، احمد بن موسی، (۲۰۰۷م)، کتاب السبعة فی القراءات، تحقیق شوقی ضیف، چاپ ۳، قاهره، دارالمعارف.
حویزى، عبدعلى بن جمعه، (۱۴۱۵ق)، تفسیر نور الثقلین، چاپ ۴، قم، اسماعیلیان.
الدانی، عثمان بن سعید، (۱۴۲۸ق)، التیسیر فی القراءات السبع، تحقیق اوتو پرتسل، بیروت، دارالکتاب‌العربی.
رازى، محمد بن عمر (فخر رازى)، (۱۴۲۰ق)، مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، چاپ ۳، بیروت، دار إحیاءالتراثالعربی.
زجاج، إبراهیم بن السری، (۱۹۸۸م)، معانی القرآن و إعرابه، تحقیق عبدالجلیل عبده شلبی، بیروت، عالم‌الکتب.
زمخشرى، محمود بن عمر، (۱۴۰۷ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، چاپ ۳، بیروت، دارالکتاب‌العربی.
سبحانى تبریزى، جعفر، (۱۳۹۵ش)، منیة الطالبین فی تفسیر القرآن المبین، قم، مؤسسۀ امام صادق (ع).
سبزوارى، محمد، (۱۴۰۶ق)، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.
سمرقندى، نصر بن محمد، (۱۴۱۶ق)، بحر العلوم (تفسیر السمرقندى)، بیروت، دارالفکر.
صادقى تهرانى، محمد، (۱۴۰۶ق)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن والسنه، چاپ ۲، قم، فرهنگ اسلامى.
طباطبایى، محمدحسین، (۱۳۹۰ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ ۲، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن، (۱۳۷۲ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ ۳، تهران، ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر، (۱۴۱۲ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفة.
طوسى، محمد بن حسن، (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاءالتراثالعربی.
علم‌الهدى، على بن الحسین (شریف مرتضى)، (۱۴۳۱ق)، أمالی المرتضی (غرر الفوائد ودرر القلائد)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
عیاشى، محمد بن مسعود، (۱۳۸۰ق)، کتاب التفسیر (تفسیر العیاشی)، تهران، مکتبةالعلمیة‌الاسلامیة.
فراء، یحیى بن زیاد، (۱۹۸۰م)، معانى القرآن، چاپ ۲، قاهره، الهیئةالمصریة‌العامة‌للکتاب.
فضل‌الله، محمدحسین، (۱۴۱۹ق)، من وحى القرآن، چاپ ۱، بیروت، دارالملاک.
قرطبى، محمد بن احمد، (۱۳۶۴ش)، الجامع لأحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو.
قمى، على بن ابراهیم، (۱۳۶۳ش)، تفسیر القمی، چاپ ۳، قم، دارالکتاب.
کلینى، محمد بن یعقوب، (۱۴۰۷ق)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ ۴، تهران، دارالکتب‌الإسلامیة.
مدرسى، محمدتقى، (۱۴۱۹ق)، من هدى القرآن، تهران، دار محبی‌الحسین.
مقاتل بن سلیمان، (۱۴۲۳ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، دار إحیاءالتراثالعربی.
مکارم شیرازى، ناصر، (۱۴۲۱ق)، الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (ع).
نحاس، احمد بن محمد، (۱۴۲۱ق)، اعراب القرآن، بیروت، دارالکتب‌العلمیة.
واحدی، أبوالحسن علی بن أحمد، (۱۴۳۰ق)، التَّفْسِیرُ البَسِیْط، تحقیق دانشگاه امام محمد بن سعود، ریاض، عمادة‌البحث‌العلمی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 39 |
||